Tagarchief: Zwembad

Thuis in Zwemmen

SP2021-Brigitte-Becue-Oostende-18
Lees het gehele artikel

Wat in 2016 begon met een planopzet op hoofdlijnen, mondde begin maart van dit jaar uit in het immense Zwembad Brigitte Becue met appartementen en parkeergarage in Oostende. OLCO stelde een ontwikkelteam samen, bestaande uit onder andere Venhoeven CS, B2Ai architects, Ney & Partners, Van Dorp-KWB en Boydens. Een enthousiast en zeer deskundig team met partners Stadsbader en Remmers, waarmee OLCO zijn grootste project heeft kunnen neerzetten op internationale gronden. OLCO is in deze samenwerking verantwoordelijk geweest voor de totale ontwikkeling en totstandkoming van het project. Specifiek lag de verantwoordelijkheid hier op het projectmanagement, contact met de opdrachtgevers en op de afstemming van zwembadtechnieken, zowel op elkaar als op de bouwkundige werken.

Het 50 meter wedstrijdbad, te gebruiken voor nationale en internationale zwem- en waterpolowedstrijden, is voorzien van grote raampartijen.

​Durven en vastberadenheid

“In november 2016 is OLCO door opdrachtgever FARYS/TMVW geselecteerd als voorkeursbieder voor het enorme stadsbad. Basis hiervoor was het ambitieuze ontwerp waarin hoge duurzaamheidseisen, een unieke architectonische expressie en een functioneel sterke configuratie de pijlers vormden”, zo stelt Mark Westra, directeur van OLCO. “Wij hebben absoluut risico genomen door hoog in te zetten op deze pijlers, waarmee we duidelijk kiezen voor maatwerk, kwaliteit en optimale functionaliteit.” Zo heeft het ontwikkelteam gekozen om 22 koopappartementen te plaatsen óp het zwemcomplex. “De uitvraag vroeg enkel 16 (grondgebonden) appartementen. Uit het oogpunt van de gebruiker is nu juist een bruisend plein mogelijk aan de voorzijde dat de leefbaarheid en interactie ten goede komt. Dit is een inpassing die behoorlijke constructieve en klimaattechnische complexiteit met zich meebrengt, maar die in de stedelijke omgeving erg gewenst is en ook door de opdrachtgever erkend werd”.De gunning was overigens het startpunt van een positieve samenwerking met FARYS/TMVW, waarin wederzijds kritische vragen gesteld zijn. “Een methodiek volgens welke wij graag werken”, stelt Mark. “Zo prikkelen we onszelf, ons team en de opdrachtgever om verschillende perspectieven aan te nemen en in het projectbelang de dialoog te houden. Dat is hoe wij buiten de standaard kaders willen en kunnen werken.”.​

Concreet maken

Buiten de kaders denken stimuleert het opzetten van grootse plannen, maar deze concretiseren is een complex proces. Ook in dit project van om en nabij 14.000 vierkante meter was dit niet anders. Zo vergde dit project een bijzonder sturende rol om bijvoorbeeld de integratie van verschillende principedetails inventief te borgen. “De projectinhoudelijke maar zeker ook bouwkundige kennis en expertise van OLCO stelden het team in staat deze sturing te geven”, aldus Dave Al, junior pojectleider voor OLCO in Oostende. “Dit is een rol waarin onze uitgebreide ervaring in de bouw enorm van pas komt. De inventiviteit van ons jonge team spreken wij hier natuurlijk ook aan.” Bovendien omvat het werken in België een onderscheidende juridische en bouwtechnische aanpak. De keuze voor een Belgische aannemer met kennis van de Belgische markt en de specialisatie van OLCO in het bouwen van zwembaden hebben elkaar hierin absoluut versterkt en aangevuld. Dit resulteert dan ook in een unieke samenwerking binnen het volledige team en een prachtig en uniek resultaat.

Opleveren

Inmiddels zijn we ruim vier jaar na indiening van het allereerste plan voor het Zwembad Brigitte Becue in Oostende. Volgens de gestelde procedure vond in maart de eerste oplevering plaats waarna de definitieve oplevering na een tweejarige onderhoudsperiode plaatsvindt. Desalniettemin is de eerste oplevering de afronding van een intensieve bouw- en ontwerpperiode waarop met trots wordt teruggekeken. Een integraal complex is het resultaat waarbij alle zijden interactie aangaan met de omgeving, maar ook een inkijkje wordt gegeven in de verschillende functies die het huisvest. Zo is het 50-meter wedstrijdbad, te gebruiken voor nationale en internationale zwem- en waterpolowedstrijden, voorzien van grote raampartijen en is er een 25 meter doelgroepenbad van ruim 4 meter diep. Daarmee vinden ook duikershier hun heil. Voor de recreanten biedt het zwembad een 250 vierkante meter recreatief gedeelte met meerdere glijbanen, een klimwand, diverse speelelementen en in de aangrenzende buitenruimte de nodige hottubs, een whirlpool, sauna en douche.Op de eerste verdieping is een grote horecazaak gehuisvest waarbij een uniek beeld over zowel het wedstrijd- als recreatief gedeelte geboden wordt middels de grote glazen puien. Bovendien is er ruimte voor bezoekers in de grote tribune op de eerste verdieping en de ruime ondergrondse parkeergarage. Die garage wordt eveneens gebruikt door de bewoners van de ruim opgezette koopappartementen die op het zwembadcomplex zijn gesitueerd.Het resultaat is prachtig en de pijlers zijn buitengewoon goed verweven in het ontwerp. Patrick stelt dan ook: “Ik kijk nu al met trots terug op een prachtig project. Samen met onze partners hebben we een geweldig mooi zwemcomplex ontwikkeld waar mensen jarenlang plezier van kunnen hebben, sporters huntrainingen en (top)wedstrijden op verschillende niveaus kunnen beoefenen en mensen op een fijne plek kunnen wonen.” Op naar meer projecten in België!​  

Grenzeloos zwemplezier met de tegenstroominstallaties van BINDER

BINDER-Komplettset-NL-web-rgb-kopiëren
Lees het gehele artikel

De turbinezweminstallatie HydroStar van BINDER genereert een brede krachtige stroming, net zoals in een rivier. Het gepatenteerde systeem is geschikt voor duurzwemmen, evenals voor wellnessoefeningen of gezondheidstraining in het kader van revalidatie. De unieke technologie werd reeds veelvuldig onderscheiden en recentelijk heeft het uitgeversconcern ZEIT de turbinezweminstallatie HydroStar uitgeroepen tot “merk van de eeuw”. Daarmee bekroont de jury de richtinggevende technologie van de tegenstroominstallatie.

HydroStar onderscheidt zich principieel van alle andere tegenstroominstallaties op de markt, want het systeem is gebaseerd op turbines en niet op pompen. Daarom creëert HydroStar een brede, krachtige stroming die de zwemmer gelijkmatig draagt. Deze hoeft zich uitsluitend op zijn techniek te concentreren en hoeft niet continu in evenwicht te worden gehouden, zoals dit bij tegenstroominstallaties die door pompen worden aangedreven wel het geval is.

HydroStar is verkrijgbaar in veel verschillende uitvoeringen met volumestromen van 160 tot 1.200 m3 per uur. De turbinezweminstallatie wordt eenvoudig en comfortabel aangestuurd via een piëzoknop, afstandsbediening of via de BINDER24-app. De app maakt het bovendien mogelijk om persoonlijke trainingsprogramma’s aan te maken en de afgelegde afstanden en de daarvoor benodigde tijd op te slaan. De zwemmer kan de duur van de training en de stromingsintensiteit vastleggen en opslaan. Elke trainingseenheid kan worden opgedeeld in intervallen met uiteenlopende stromingsintensiteiten. De app beschikt daarnaast ook over vooraf ingestelde trainingseenheden in drie moeilijkheidsniveaus: Heuvel, interval, duur, power + piramide. “BINDER24” is beschikbaar voor zowel Android (via de Google Play Store) als voor iOS (iTunes). Om de app te kunnen gebruiken is het noodzakelijk om de optionele app-module in de besturingskast van de turbinezweminstallatie te installeren.

HydroStar overtuigt niet alleen door zijn prestaties, maar ook door zijn lage energieverbruik. De turbinezweminstallatie verbruikt 50 tot 80 procent minder stroom dan de traditionele systemen. HydroStar heeft nog een voordeel ten opzichte van de gebruikelijke tegenstroominstallaties: HydroStar kan door de erkende dealer met 1-2 medewerkers binnen ca. 3 uur worden geïnstalleerd. De inbouw van installaties die door een pomp worden aangedreven, duurt vanwege de arbeidsintensieve aanleg van het leidingwerk ongeveer 2 dagen.

Wie al een zwembad heeft, hoeft het eveneens niet zonder natuurgetrouwe stroming te stellen. Voor deze doelgroep heeft BINDER de retrofitinstallatie EasyStar ontwikkeld. De tegenstroominstallatie heeft hetzelfde vermogen en dezelfde functies als HydroStar, maar is compacter. EasyStar wordt door de erkende dealer over de zwembadrand gehangen en eraan bevestigd. Er hoeven geen arbeidsintensieve grondwerkzaamheden of elektro-installaties te worden uitgevoerd.

BINDER heeft al verschillende gerenommeerde prijzen ontvangen voor zijn turbine-aangedreven tegenstroominstallaties – daaronder ook de onderscheiding “Merk van de eeuw” van de ZEIT-uitgeversgroep, de Plus X-award, de German Design Award en de German Brand Award. Als je de turbinezweminstallaties van BINDER een keer vrijblijvend wilt uitproberen dan kun je via https://www.binder24.com/nl/proefzwemmen/ een afspraak maken voor een gratis proefzwemsessie.

‘Niets aan dit gebouw is recht’

IMG_9035 kopiëren
Lees het gehele artikel

Samen met aannemer Van Norel Bouwgroep heeft installatiebedrijf Hellebrekers in krap een jaar in Abcoude een volledig nieuw Sporthuis neergezet. Het complex bestaat uit een zwembad met daarbovenop een sporthal. Hellebrekers verzorgde alle technische installaties, van de waterzuivering, de werktuigbouwkundige installaties tot de elektra. 

Twee whirlpools in het nieuwe zwembad.

Het in januari van dit jaar geopende Sporthuis Abcoude bestaat uit een 6-baans 25-meter zwembad, twee whirlpools, twee gymzalen en een kantine/ontmoetingsruimte. Niet alleen het opvallende ontwerp van architectenbureau Alberts & Van Huut maakt het gebouw bijzonder, maar ook het feit dat het ‘all electric’ is en dat bovenop het zwembadgedeelte een sporthal is gebouwd. Dat maakte het werk behoorlijk uitdagend. 

“Niets aan het gebouw is recht, zoals je kunt zien”, zegt projectleider Johnny Jonkers van Hellebrekers. “Zowel aan de buitenkant als binnen. Rechttoe rechtaan werkt makkelijker. Hier hadden we constant te maken met hoekjes, randjes en bochtjes. Dat vraagt veel van het ontwerpteam.”

Daarna wordt het water onderworpen aan UV-desinfectie.

Ook de hoogte van het plafond maakte het aanleggen van de installaties soms moeilijk. Jonkers: “Veel installatiewerk maak je boven een systeemplafond. Omdat de ruimte in Abcoude beperkt was, is de sporthal op het zwembad gebouwd. Dat maakte dat we ook tegen de maximale hoogte aan zaten. En omdat de minimale plafondhoogte 2,60 meter moet zijn, hadden we niet veel ruimte voor al het kabel- en leidingwerk. In de engineering-fase moesten we dus heel slim omgaan met de ruimte. Gelukkig werken we volledig in 3D en kun je van tevoren al heel goed bepalen wat wel en niet kan.”

De installatieruimte die Hellebrekers aanlegde.

Warmtewisselaars

Omdat het binnenklimaat in een zwembad volstrekt anders is dan in een sporthal, heeft Hellebrekers veel aandacht besteed aan het ontwerp van de klimaatinstallatie en een goede,

waterdichte, klimaatschil tussen het natte en het droge gedeelte. Jonkers: “Het temperatuurverschil tussen deze twee gebouwfuncties bedraagt meer dan tien graden. De hele klimaatinstallatie is hierbij energiezuinig uitgevoerd, met HR warmteterugwinning tussen de toe- en afvoerlucht. De verwarming van het Sporthuis gebeurt met warmtepompen die de benodigde energie uit de omgevingslucht gebruiken. En met warmtewisselaars gebruiken we de warmte van het zwembad om de rest van het pand te verwarmen.” Ook het warme douchewater wordt door een warmtewisselaar gevoerd, waarna de warmte wordt hergebruikt.

Met warmtewisselaars wordt de warmte van het zwembad gebruikt om de rest van het pand te verwarmen.

De elektriciteit voor het Sporthuis wordt voor een groot gedeelte zelf opgewekt, met PV-panelen op het dak. Het ontbrekende vermogen wordt vervolgens ‘groen’ vanuit het net geleverd. Het gebouw is  daarmee niet volledig energieneutraal, maar gebruikt geen gas meer.

Waterbehandeling

Naast de E- en W-installaties was Hellebrekers ook verantwoordelijk voor de geavanceerde waterbehandelingstechnieken, die behalve milieuvriendelijk ook onderhoudsvriendelijk zijn op de lange termijn.

“De zuivering van het zwemwater in Het Sporthuis begint bij de filtering: zwemwater wordt door zandfilters gespoeld om vuil te verwijderen”, legt Jonkers uit. “Daarna wordt het water onderworpen aan UV-desinfectie, waarbij de straling uit UV-licht wordt ingezet om bacteriën, virussen en uitgewerkt chloor af te breken. Vervolgens wordt het zwemwater gedesinfecteerd door middel van zoutelektrolyse. Omdat het desinfectiemiddel op locatie wordt geproduceerd, zijn risicovol chloortransport en -opslag niet meer nodig. Een geavanceerd regelsysteem zorgt ervoor dat het zwemwater op de juiste condities wordt gehouden en zoveel mogelijk kan worden hergebruikt.”

Nieuw gasloos zwembad in Tiel: uitdaging volbracht

Lees het gehele artikel

Het ontwerp en de bouw van de installaties in dit gasloze zwembad zijn verzorgd door Drenth Installatietechniek uit Veendam, onderdeel van Top Installatiegroep. “Het ontwerpen en bouwen van installaties in zwembaden is altijd bijzonder.”

De sloop van het oude zwembad Groenendaal naast het nieuwe zwembad De Waalslag.

Jan Bakker, projectleider bij Drenth Installatietechniek, heeft al aan een aantal zwembaden meegewerkt. Toen architecten- en adviesbureau Wind Groep met de vraag kwam om voor het zwembad De Waalslag in Tiel voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud van de installatietechniek te zorgen, stelde hem dat toch voor een nieuwe uitdaging. “Aangezien het ging om een nieuw zwembad, moest De Waalslag gasloos worden. Ondanks onze ruime ervaring met zwembaden, hadden we nog nooit een gasloze klimaatinstallatie voor een zwembad gemaakt.”

In plaats van een cv-ketel die voor het warme water zorgt, beschikt het nieuwe zwembad daarom over twee warmtepompen. Voor het douchewater wordt een warmtepompbooster gebruikt, vertelt Bakker. “Een normale warmtepomp verwarmt water tot 45 graden Celsius, maar die temperatuur is te laag om te voorkomen dat er legionellabacteriën in het water komen. Daarom hebben we ook gezorgd voor een boosterwarmtepomp, die het water verwarmt tot 70 graden Celsius.” Een andere uitdaging was het plaatsen van de waterbuffers. Gezien de beperkte ruimte op locatie, zijn de buffers via het dak in de technische ruimte gehesen.

Drenth Installatietechniek heeft gezorgd voor de elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties.

Ontwerp en bouw

De opdracht voor Drenth Installatietechniek startte in oktober 2019, met ontwerpen, engineeren en tekenen van de gehele klimaatinstallatie. In april 2020 was het ontwerp definitief. “Door een aantal wijzigingen in het interieur van het zwembad hebben we onze installatie hierop aangepast.”

Een maand later, in mei 2020, ging de bouw van start. En aangezien Drenth Installatietechniek verantwoordelijk was voor alle elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties in het nieuwe zwembad, kon er direct worden gestart. “In het wedstrijdbad hebben we onder meer gezorgd voor uitsparingen om daar waterdichte speakers te kunnen monteren. Dit is bedoeld voor de muziek voor de synchroonzwemmers. Daarnaast moest de lichtintensiteit voldoen aan de richtlijn van de zwembond KNSB”, geeft Bakker aan.

In het subtropisch zwemparadijs lag de uitdaging erin om het vocht uit de lucht te halen, maar wel de warmte te behouden. “Een fontein in een kinderbadje kan al van invloed zijn op het vochtgehalte in de lucht”, verklaart Bakker. “Door te zorgen voor een ventilatie met warmteterugwinning kunnen we de warmte zeker behouden. Dit scheelt energie, dus geld.” 

Onderhoud

Afgelopen december is het nieuwe zwembad opgeleverd. Het service- en onderhoudsbedrijf van Top Installatiegroep, TOP Technische Beheer, verzorgt inmiddels niet alleen de monitoring van de installaties, maar ook het onderhoud en het beheer. Hiervoor wordt een gebouwbeheersysteem toegepast, waarmee op afstand de gehele installatie wordt gecontroleerd en waar nodig bijgesteld. Bij overschrijdingen komt de melding automatisch binnen. Zo kan onder andere het energiegebruik in de gaten worden gehouden.

Zwemmen in het groen

GVBF-WAA-ZWT-029
Lees het gehele artikel

Het nieuwe zwembad vervangt het oude gemeentelijke zwembad uit 1973, dat niet meer voldeed aan de eisen van deze tijd. In plaats hiervan kunnen bezoekers nu zwemmen in een duurzaam gebouw, gelegen in een groene, plantsoenachtige omgeving.  De combinatie van wedstrijdbad, doelgroepenbad, glijbaan, wellness en de nieuwste technieken maakt dit een representatieve referentie voor menig actuele marktvraag op zwembadterrein. 

De horeca kreeg een centrale plaats in het ontwerp.

Wind Design + Build is de contractspartij van de gemeente Tiel en ziet toe op de nieuwbouw, sloop en infra. Zij schakelde
voornamelijk lokale bedrijven in voor de bouw van het bad. Bij Zwembad Waalslag vind je een zesbaans wedstrijdbad met springkuil en springplank, een vierbaans doelgroepenbad, een peuterbad, een glijbaan, een wellness­hoek met whirlpool, een stoombad, een droge en natte sauna, en horeca. “In de tenderfase zagen we de kans om de verenigingsruimte te integreren in het ontwerp”, vertelt Michel Copinga, projectmanager bij Wind Design + Build. “Vanuit de verenigingsruimte heb je zicht op alle ruimtes en in het bijzonder het wedstrijdbad. Het heeft dus een dubbelfunctie tijdens wedstrijden, want dan kunnen de wedstrijdleiding en vips er gebruik van maken.” De bovenverdieping, met verenigingsruimte en kantoorruimtes met een eigen ingang, kan ook buiten zwemtijden gebruikt worden.

Bijzonder op alle fronten

Functionaliteit en efficiënte exploitatie zijn belangrijke kenmerken van het ontwerp. Zo kan het doelgroepenbad afgescheiden worden van de rest, heeft deze naast een invalidenlift een hellingbaan voor mindervaliden en is gebruik gemaakt van een duo-bodem. Dit betekent dat er twee verschillende waterstanden mogelijk zijn, waardoor verschillende doelgroepen tegelijkertijd gebruik kunnen maken van het bad. 

Vanuit de verenigingsruimte heb je een perfect zicht op het wedstrijdbad.

Ook op het gebied van duurzaamheid is het zwembad bijzonder te noemen. Het all-electric gebouw wordt verwarmd door middel van een warmtepomp en voorziet in de eigen productie van elektriciteit dankzij PV-panelen op het dak. Door de hoge isolatiewaarde treedt er weinig warmteverlies op. Ook is er gebruik gemaakt van ledverlichting. Bovendien zijn de uitgangspunten van circulariteit gehanteerd, zodat de gebruikte bouwmaterialen in de toekomst hergebruikt kunnen worden. Copinga: “Op die manier hebben we een duurzaam, toekomstbestendig gebouw neergezet.”

Planning en materialisatie

De bouw van het zwembad verliep erg vlot binnen de kaders van tijd en geld, mede dankzij een goede samenwerking en de gekozen bouwmethode. Het gebouw bestaat uit een traditioneel gestorte kelder en een stalen skeletbouw met betonnen vloerdelen. Materialisatie van de gevels bestaat uit onderhoudsarme materialen als glas, vliesgevel en een geperforeerde profielplaat. De mate van perforatie en profieldiepte varieert, wat leidt tot een subtiel spel van dag- en zonlicht. Copinga: “Binnen is door de toepassing van hout een warme en aangename sfeer gecreëerd.”

Infiltratie en waterbeheer

Nadat het nieuwe zwembad in december werd opgeleverd, werd het oude in januari gesloopt. Dat was tot die tijd in gebruik gebleven. Op deze plaats komen parkeerplaatsen in een groene, parkachtige setting, vertelt Copinga. “We hebben rekening gehouden met infiltratie en waterbeheer door buffer- en infiltratievoorzieningen (wadi) op te nemen in het ontwerp. De locatie, die zich voorheen kenmerkte door gebouw en blik, is getransformeerd naar een helder zwembadpaviljoen te midden van groen met parkeren uit het zicht. Daarmee is Zwembad Waalslag een knipoog naar het archetype van witte villa’s in groen, die kenmerkend zijn voor Tiel
en omgeving.”

Ondanks bezuinigingen toch een uiterst modern nieuw zwembad

The-making-of-Zwembad-Valkenhuizen-3-20201030-_FAM8394ENT_ID1
Lees het gehele artikel

De bouw – of eigenlijk vooral de voorbereiding – had flink wat voeten in aarde, maar Van der Horst Aannemers heeft samen met Hoppenbrouwers Techniek en Lotec desondanks een uiterst modern en energiezuinig zwembad opgeleverd dat weer jaren meekan. Projectleider Ronald Westphal leidt ons rond. 

Het nieuwe wedstrijdbad.

Van der Horst Aannemers bouwt meerdere zwembaden per jaar. Valkenhuizen in Arnhem was technisch en bouwkundig dan ook niet de grootste uitdaging voor het bouwbedrijf uit Mill. “Dit keer zat het in het proces en de voorbereiding”, vertelt  projectleider Ronald Westphal van Van der Horst.

De technische ruimte.

Dat zit zo. De gemeente Arnhem schreef in 2018 een aanbesteding uit voor een nieuw zwembad op de plek van het verouderde Valkenhuizen. Van der Horst en enkele andere collega’s schreven daarop in, maar kwamen allen prijstechnisch hoger uit dan het beschikbare budget van de gemeente Arnhem. “Er is een nieuwe aanbesteding gestart, een aanbesteding met onderhandeling. We zijn toen met de gemeente Arnhem en onze bouwpartners Hoppenbrouwers en Lotec rond de tafel gaan zitten, om te zien waar we het ontwerp konden aanpassen zodat we wel binnen budget bleven”,  vertelt Westphal. “Dat is uiteindelijk gelukt. Onder andere door de constructie en de gevelopbouw aan te passen.”  Toen Van der Horst alsnog groen licht kreeg om met de bouw te beginnen, bleek exploitant Sportbedrijf Arnhem nog extra budget te hebben om een aantal bezuinigingen weer ongedaan te maken. Zo is de entree toch weer groter geworden. Westphal: “Al die aanpassingen hebben natuurlijk wel de nodige vertraging opgeleverd.”

Het wedstrijdbad heeft een verdiept gedeelte onder de duikplanken.

Maar ondertussen is het zwembad klaar, na een bouwtijd van krap twee jaar. Sportbedrijf Arnhem beschikt daardoor weer over een uiterst modern zwembad met zowel een 25 meter wedstrijdbad en een doelgroepenbad met beweegbare bodem.

Geen concessies

Op het gebied van duurzaamheid hebben de bouwers geen toegevingen gedaan. Valkenhuizen is een gasloos zwembad waarbij warmtepompen en zonnepanelen voor de warmte en energie zorgen. Het zwembad is daarmee bijna energieneutraal. Een uitdaging was nog wel dat de naast het zwembad gelegen bestaande sporthal deels bij de bouw betrokken moest worden. Westphal: “Die sporthal is nog wel gasgestookt, het bleek financieel onhaalbaar om die ook met warmtepompen te verwarmen. We hebben daarom gekozen voor nieuwe HR-ketels. En die installatie is wel onderdeel van de nieuwbouw van het complex.” Bovendien moesten de sporthallen tijdens de bouw open blijven. “Er kwam dus een moment dat we de oude installatie daar moesten uitschakelen en de nieuwe in werking zetten”, vertelt Westphal. “Terwijl de luchtbehandelingsinstallatie in de lay-out van de nieuwbouw stond. De bestaande installatie aanhaken op de nieuwbouw had nog best wat voeten in aarde. Regeltechnisch is het hele complex nu één gebouw. Zowel de brandmeldinstallaties als de toegangscontrolesystemen zijn nu allemaal met elkaar verbonden. Aangezien het bestaande gedeelte in 5 of 6 stappen is gebouwd en niemand nog over alle informatie beschikte, is het best even uitzoeken geweest om erachter te komen welke kabel precies waarvoor bedoeld was. Dat hebben we veelal proefondervindelijk moeten vaststellen. Voor de planning is dat vervelend, want je weet nooit wat je aantreft als je een bestaand plafond open maakt.”

Het grootste deel van de bouw vond plaats tijdens corona. De werkzaamheden konden doorgaan, met inachtneming van de nodige maatregelen. “Omdat we met de nieuwbouw deels over de bestaande bouw heen moesten, hadden we al een scenario klaarliggen om dat op een veilige en waterdichte manier te kunnen doen”, legt Westphal uit. “Toen er niet meer gesport mocht worden en de kleedruimtes niet meer gebruikt mochten worden, konden we met steigers en hoogwerkers in de sporthal aan het werk, zonder iemand daar last van had. Dat kwam dan weer niet heel verkeerd uit.”

Zwembad Valkenhuizen volledig gasloos

The-making-of-Zwembad-Valkenhuizen-3-20201030-_FAM8501ENT_ID1
Lees het gehele artikel

Ondanks bezuinigingen op het oorspronkelijke ontwerp zijn geen concessies gedaan aan de duurzaamheid: het zwembad is gasloos en bijna energieneutraal. En niet zozeer de installaties zelf, maar de speciale omstandigheden in een zwembad maakten het een bijzonder project. 

Het nieuwe wedstrijdbad.

“De ophanging van veel van de door ons aangelegde installaties was misschien nog wel het meest uitdagend”, vertelt projectleider René de Bie van Hoppenbrouwers Techniek. “Die moet natuurlijk voldoen aan de NPR 9200. Dat betekent dubbele ophanging en geen rvs. Terwijl veel componenten van zaken die wij installeren standaard van rvs gemaakt zijn. Het kost best veel tijd om armaturen en speakers precies volgens de richtlijn op te hangen. Want al het bevestigingsmateriaal moet aan de NPR 9200 voldoen, de kabelgoten door het hele complex moeten thermisch verzinkt zijn. Gelukkig hebben we tijdens de bouw al advies gekregen van keuringsbedrijf RBI Corrosion zodat we keurig aan alle eisen voldoen.”

De technische ruimte van de naast het zwembad gelegen sporthal moest worden geïntegreerd.

Hoppenbrouwers verzorgde alle E- en W-installaties in het nieuwe zwembad Valken­huizen. “Hemel­waterafvoer, sanitaire installaties en warmte­pompinstallatie op werktuigbouwkundig gebied en elektrotechnisch vanaf de hoofdverdeler tot de laatste armatuur, inclusief camerasysteem, inbraakbeveiliging, brandmeldinstallatie en de verlichting, zowel onder als boven water,” legt De Bie uit, “maar ook de pv-panelen op het dak. Uiteindelijk is het zwembad gasloos en bijna energieneutraal. Dat is mede gelukt door warmteterugwinning uit het opvangwater van de douches.”

De technische ruimte.

Puzzelen

Moeilijke bijkomstigheid was dat de technische ruimte van de naastliggende sporthal moest worden afgebroken en geïntegreerd met het nieuwe zwembad. “Dat was nog wel even puzzelen”, zegt De Bie. “Ook omdat de sporthal een wat oudere installatie kende en nog niet gasloos is. Maar met aanpassingen kan in de toekomst ook de bestaande sporthal vrij makkelijk gasloos worden gerealiseerd.”

Op het moment van schrijven vinden de laatste testen plaats voordat het nieuwe zwembad officieel aan de gemeente wordt overgedragen. De Bie: “We doen nu de laatste afstemming. Zien of alle installaties met elkaar praten zoals we dat hebben bedacht.”

De kabelgoten door het hele complex moeten thermisch verzinkt zijn.

Dat ziet er allemaal goed uit.”

In nauwe samenwerking met Lotec, die de zwembadtechniek in Valkenhuizen voor zijn rekening nam, heeft Hoppenbrouwers ervoor gezorgd dat de grootste verbruikers – de verwarming van het water en de luchtbehandeling – op een zo duurzaam mogelijke manier zijn geïnstalleerd. Samen met de integratie van de techniek van de oudere sporthal ernaast zorgt dat voor lagere exploitatiekosten. Het net opgeleverde zwembad valt in Arnhem in de smaak. Het leverde Hoppenbrouwers het onderhoudscontract voor zowel de E- als W-installaties voor het gehele bestaande sportcomplex op. “Daaruit blijkt toch de waardering voor het werk dat we hebben geleverd”, zegt De Bie. “Ik heb de samenwerking tussen de verschillende partijen ook als erg prettig ervaren.”

Zo ontrafel je kluwen van regels rond waterschaarste

Lees het gehele artikel

Dat zorgt steeds vaker voor beperkingen en verantwoordelijkheden, ondervindt Bavo Nachtergaele van Willy Naessens Swimming Pools. Hoe navigeer je doorheen de soms complexe regelgeving en kan je als zwembadbouwer het tij doen keren?

Regels over verharding verschillen. Ga daarom altijd na of een bouwvergunning vereist is.

De strijd tegen droogte

Het is een algemene problematiek. Overal ter wereld kampen regio’s ten gevolge van de klimaatveranderingen met droogte. België, en Vlaanderen in het bijzonder, is daarbij verrassend genoeg een van de meest getroffen gebieden. Uit een rapport van de World Resource Institute uit 2019 bleek namelijk al dat België tot de landen met de grootste waterschaarste behoort en ook in het dagelijks leven worden de effecten alsmaar duidelijker. Zo werd er de voorbije jaren al meermaals een sproeiverbod opgelegd, en in Overijse ging de kraan afgelopen zomer zelfs enkele dagen helemaal dicht. 

“Wij hadden er toen net een zwembad afgewerkt”, herinnert Nachtergaele zich. “Door het watertekort konden we dat echter niet meteen vullen. Dat was frustrerend voor de bouwheer, maar net zozeer voor ons. Zolang de leidingen niet onder druk stonden, konden we de installaties immers niet testen en het project niet opleveren.” 

Nachtergaele voorspelt dat dergelijke situaties zich de komende zomers steeds vaker zullen voordoen. Het voorlopige droogteplan van de Vlaamse overheid doet hetzelfde uitschijnen. “We beginnen stilaan te beseffen dat water niet vanzelfsprekend is. Willen we het klimaat, maar dus ook onze stiel veiligstellen, dan moeten we ervoor zorgen dat het watertekort afneemt.” Overheden leggen in ieder geval al een groeiend aantal regels en verordeningen op om droogte te vermijden. Deze treffen ook de zwembadbouw. “Ironisch genoeg heeft ook onze sector een aandeel in de droogteproblematiek”, geeft Nachtergaele toe. “In theorie zijn de strenge regels dan ook een goede zaak. In de praktijk, daarentegen, is het door de grote verscheidenheid en soms willekeur, vooral in Vlaanderen, moeilijk om je doorheen het bureaucratisch kluwen een weg te banen. Dat vergt van de zwembadbouwer toch enig opzoekingswerk.”

Zwembad = verharding

Een centrale strategie in het bekampen van de droogte, is het opleggen van beperkingen inzake verhardingen. “In Vlaanderen is maar liefst 16 procent van de totale oppervlakte verhard. Hemelwater dat op die verhardingen terechtkomt, wordt doorgaans afgevoerd naar de rioleringen en draagt dus niet bij aan het aanvullen van de grondwaterspiegel. Om dat effect te counteren, geldt de regel van 80 vierkante meter wanneer het totale verharde oppervlak de 80 vierkante meter overschrijdt, moet er een bouwvergunning aangevraagd worden.” 

Zwembaden en zwemvijvers – vaak al goed voor minstens 40 vierkante meter – worden altijd meegerekend als verharding, maar minder duidelijkheid is er over opritten, parkeerplaatsen, enzovoort. “In verschillende gemeenten worden vaak andere regels gehanteerd. In Wallonië gelden daarenboven nog andere voorschriften. Het is dus niet altijd even gemakkelijk te zeggen of er voor het zwembad een vergunning nodig is. De meest veilige optie is dan ook om altijd eerst bij de gemeente te informeren. Tenzij je in Nederland aan de slag gaat, want daar is het eenduidig: er is voor een zwembad altijd een bouwvergunning nodig.”

Droogzuiginstallaties

Niet alleen het zwembad als dusdanig heeft een impact op de waterhuishouding. Ook tijdens de werken wordt vaak rechtstreeks op de grondwatertafel ingegrepen. “In de meeste gevallen zal je voor de aanleg van het zwembad een droogzuiginstallatie moeten plaatsen. Dat is sinds enkele jaren vergunningplichtig en vergt aardig wat administratie. Bovendien wordt er steeds meer aandacht besteed aan wat er nadien met het onttrokken grondwater gebeurt. Kon je dat in het verleden zonder problemen lozen op de riolering, dan wordt er vandaag bijna altijd opgelegd dat het op eigen terrein moet infiltreren. Op grote percelen is dat doorgaans geen probleem, maar in de stad wordt het vaak moeilijker. Dan wordt er naar alternatieve oplossingen gezocht, zoals buffering en eventueel zelfs hergebruik. Allemaal zaken die extra infrastructuur en dus extra kosten met zich meebrengen.” Bij Willy Naessens Swimming Pools gaan ze daarom altijd na of het zwembad niet zonder tussenkomst van een droogzuiginstallatie geplaatst kan worden. “Elk project start met een proefboring op de exacte locatie van het zwembad”, geeft Nachtergaele mee. “We boren tot op de voorziene diepte en controleren of we op de grondwatertafel stoten. Is dat niet het geval, dan kunnen we zonder droogzuiginstallatie aan de slag en besparen
we zo dus aardig wat tijd, administratie en kosten.”

Focus op recuperatie

Toch ziet Nachtergaele in de groeiende aandacht voor watertekort en droogte niet alleen noodzakelijke beperkingen. “Watertekort is een dreiging voor onze sector, en we moeten dus ook actief de strijd aangaan. In plaats van ons enkel te focussen op de restricties waarmee we geconfronteerd worden, kunnen we het ook beschouwen als een opportuniteit.” De sleutel daartoe, aldus Nachtergaele, is recuperatie. “Door regenwater op te vangen en te hergebruiken, verlichten we de druk op de drinkwatervoorzieningen en het milieu. Daarom zijn we volop bezig met de ontwikkeling van systemen om ook het regenwater dat op het zwembad valt, zowel in open als in gesloten toestand, op te vangen en te hergebruiken. Met dat soort initiatieven leveren we een positieve bijdrage aan de waterhuishouding en, bijgevolg, onze eigen sector

Het energiezuinigste zwembad van Nederland

Naamloos-2 kopiëren
Lees het gehele artikel

Geelen Bouwbedrijf B.V. staat in voor het ontwerp, de bouw en het meerjarig onderhoud. Het werd een paviljoenachtig gebouw in een groene omgeving.

Het nieuwe zwemcentrum kreeg dezelfde naam als het oude: In de Bende.

Zwemcentrum In de Bende, zoals het nieuwe zwembad heet, beschikt over een doelgroepenbad van 25 op 10 meter, een kleine horecagelegenheid, een receptie, kleedruimtes, personeelsruimtes en techniekruimtes. In het bad vinden allerlei activiteiten plaats, van wedstrijdzwemmen tot babyzwemmen. Het beschikt daarom over een gedeeltelijk beweegbare vloer die tot twee meter kan zakken. Geelen Bouwbedrijf B.V. ontwierp, ontwikkelde en realiseerde het in bouwteamverband. Het team bestond uit een aantal secuur geselecteerde Limburgse familiebedrijven, vertelt Roy van Oudenhoven, algemeen directeur bij Geelen. “Begin 2019 wonnen we de tender voor Design, Build & Maintain. Geelen is een familiebedrijf uit 1893 en onderdeel van de Cordeel Groep. We zijn gespecialiseerd in utiliteitsbouw en hebben als totaalaannemer veel ervaring in het realiseren van sportcomplexen. We hebben dit zwembad volledig energieneutraal en gasloos weten te bouwen. Door een constructieve samenwerking met de gemeente en de bouwpartners en een goede voorbereiding hebben we het bad twee maanden eerder opgeleverd dan gepland en met een minimum aan opleveringspunten. We hebben veel energie gestoken in het plan van aanpak. Dat is één van de redenen dat we de tender hebben gewonnen.”

Er is gebruik gemaakt van natuurlijke, warme materialen die goed te onderhouden zijn.

Groene omgeving

In de Bende is een cradle-to-cradlegebouw met een staalconstructie en beton als basis. Daarnaast is er gebruik gemaakt van veel houtaccenten. Het dak boven het zwembad is uitgevoerd met een houten kanaalplaat en de buitengevels zijn voorzien van diverse houten elementen. Zonnepanelen op het dak genereren elektriciteit en er wordt gewerkt met warmtepompen en WTW-units. Het reinigen van het zwembadwater gebeurt via elektrolyse. Op het buitenterrein komt ook nog een zonnepark met extra zonnepanelen. Al deze maatregelen hebben effect: tot nu toe is dit het meest energiezuinige zwembad van Nederland. Het buitenterrein wordt ingericht door de gemeente Landgraaf. Het nieuwe zwembad staat waar voorheen een sporthal stond. Tijdens de bouw bleef het oude bad in gebruik. Omdat dit volledig verouderd is, wordt het deze zomer gesloopt om plaats te maken voor parking. Het nieuwe gebouw is gelegen aan een vrij drukke straat, direct aan de buitenring van Parkstad. Toch wordt er een groene ruimte gecreëerd waar de geparkeerde auto’s zo min mogelijk opvallen.

Onderhoud voor beste kwaliteit

Om te voorkomen dat het nieuwe zwembad in verval zal raken, tekende Geelen Bouwbedrijf B.V. een onderhoudscontract voor twintig jaar. Van Oudenhoven: “Dat bestaat uit het complete bouwkundige en installatietechnische onderhoud. We gaan het zwembad op een conditiescore van drie houden. Bij het ontwerp hebben we keuzes gemaakt voor hoogwaardige, duurzame materialen, zodat de huidige kwaliteit behouden kan blijven.”