Tagarchief: Legionella

Wanneer douchen niet kan, moeten we de installatie blijven spoelen

DCH_FITNESS_SPORTING_ELEC©DELABIE
Lees het gehele artikel

Sinds februari 2020 bepaalt corona ons dagelijks leven. Scholen, kantoren en openbare gebouwen gingen op slot, en we moesten massaal thuiswerken. Eén aandachtspunt mocht daarbij niet vergeten worden: een langdurige sluiting heeft gevolgen voor de drinkwaterinstallatie. Onderhoud aan deze drinkwaterinstallaties moest en moet te allen tijde blijven doorgaan. Ook nu moeten we alert blijven en ervoor zorgen dat de goede hygiënegewoontes ook in de toekomst worden voortgezet in onze openbare sanitaire voorzieningen.

De legionellabacterie veroorzaakt de veteranen­ziekte, een luchtweginfectie die mensen met chronische ademhalings­problemen en mensen met een verzwakt immuunsysteem treft. De bacterie komt van nature voor in water en ontwikkelt zich daar waar stilstaand water en een bron van voedings­stoffen aanwezig zijn. Scholen,
zwembaden, sportclubs en horeca zijn voorbeelden van publieke gebouwen waar het gebruik van de sanitaire voorzieningen intensief is. In tijden van vakantie of langdurige sluiting wordt het drinkwater (bijna) niet gebruikt, waardoor een groter risico op bacterievorming bestaat. De oplossingen zijn eenvoudig: voorkomen dat het water temperaturen bereikt waarbij bacteriën zich vermenigvuldigen en waterstagnatie in de installatie beperken.

TEMPOMATIC 4 elektronische wastafelkraan met automatische periodieke spoeling voorkomt waterstagnatie.

Blijven spoelen is de boodschap

De geldende reglementering duidt stilstaand water in de sanitaire installatie aan als bevorderend voor bacteriegroei. Daarom is het gebruik van ring­leidingen, of een gesloten kringloop, ten sterkste aanbevolen. De Europese norm NF EN 806-5 stelt bovendien dat delen van de installatie die zelden worden gebruikt, regelmatig gespoeld dienen te worden. Het aanbevolen interval is eenmaal per week. De Duitse richtlijn van april 2013, Hygiene in Trinkwasser-Installationen VDI/DVGW 6023, vereist maatregelen voor het verversen van water na meer dan 72 uur onderbroken gebruik van de sanitaire installatie. Drinkwaterbedrijven adviseren daarom gebouw­beheerders hun legionella preventie­plan goed te blijven uit­voeren. Ook aan bedrijven zonder (verplicht) legionella­preventieplan wordt geadvi­seerd leidingen goed door te spoelen voor ze weer in gebruik te nemen. Dit kan door alle kranen even te openen en het water een minuut lang rustig te laten stromen. Handmatig spoelen is echter arbeids­intensief en kostbaar, vooral bij 
grotere installaties.

Elektronisch toiletsysteem met directe spoeling TEMPOMATIC dubbele bediening heeft geen reservoir nodig.

Heet, heter, heetst

De Best Beschikbare Technieken (BBT) voor Legionellabeheersing (uitgave december 2017) stellen dat warm water dient geproduceerd te worden aan minimaal 60°C, met een temperatuur van het circulatiewater van 58°C. Bij deze temperatuur sterft 90% van de bacteriën binnen 2 uur. Als de temperatuur onder deze richtlijn daalt, neemt het risico op bacteriegroei toe. Complexe systemen en lange buisleidingen leiden tot temperatuurdalingen en verhogen het risico op besmetting. Om dit risico te beperken, moet de lengte van uittapleidingen tot een minimum worden beperkt. Isolatie van de leidingen voorkomt warmteverlies en, waar koud- en warmwaterleidingen naast elkaar lopen, zal isolatie de warmteoverdracht tegenhouden, waardoor wordt voorkomen dat de temperatuur van het koud water stijgt tot boven de 20°C en de legionellabacteriën niet langer inactief zijn.

SPORTING SECURITHERM: een eenvoudige, unieke en aantrekkelijke oplossing in de strijd tegen legionella.

Technische oplossingen in de strijd tegen Legionella

DELABIE voelt zich sterk betrokken bij de bestrijding en preventie van bacteriegroei en biedt een ruime waaier aan technische oplossingen aan. Zo geeft een centrale thermo­staat de gebouwbeheerder de mogelijkheid de voorgeschreven temperaturen in het net aan te houden en de veiligheid van de gebruikers te verzekeren. De thermostaat dient een antiverbrandingsveiligheid te hebben die verzekert dat het warm water automatisch en onmiddellijk wordt afgesloten als het koud water uitvalt en omgekeerd.

Door daarnaast te kiezen voor elektronische wastafelkranen die zijn uitgerust met een periodieke spoeling, wordt waterstagnatie en dus ook bacteriegroei voorkomen. Een automatische spoeling activeert zichzelf namelijk elke 24 uur na het laatste gebruik en spoelt gedurende 60 seconden. Een antistagnatie elektroventiel, zonder rubberen membraan waarachter steeds een kleine hoeveelheid stilstaand water achterblijft, is een bijkomend voordeel in de strijd tegen bacteriegroei.

Vandaag introduceert DELABIE het nieuw elektronisch thermostatisch douchepaneel. Bij dit douchepaneel, eveneens uitgerust met de intelligente periodieke spoeling, komt het water rechtstreeks uit het warm waterleidingnet aan de vooropgestelde 55°C en wordt gemengd met koud water. De thermostatische mengkraan is geïntegreerd in de douchekop waardoor gemengd water aan 38°C meteen geleverd kan worden. Er bevindt zich geen gemengd water tussen de gesloten kringloop en de douche. Er is geen waterstagnatie in het paneel.

Ook toiletsystemen met directe spoeling zijn specifiek ontworpen voor openbare sanitaire ruimtes met een hoge bezoekfrequentie. Doordat de spoeling direct is aangesloten op het waternet, is er geen reservoir met stilstaand water, en dus geen kalkaanslag of ophoping van onzuiverheden, waardoor er geen elementen aanwezig zijn die de bacteriegroei bevorderen.

Door de risico’s te begrijpen en producten te installeren die specifiek zijn ontwikkeld om deze uitdagingen aan te gaan, kan het risico op besmetting en verbranding gemakkelijk worden overwonnen. 

Onafhankelijke partner voor preventie en bestrijding van legionella

Swimming,Pool,Under,Water,Background
Lees het gehele artikel

Logisch dus dat het voor zwembaden en (openbare) douches extra uitdagend is om deze ongenode gast buiten te houden. Aquadomo begeleidt zwembadbeheerders bij de preventie, controle en bestrijding. 

In 1999 eiste een van de grootste legionella-uitbraken in de geschiedenis 32 doden, in Bovenkarspel in West-Friesland. Met nog eens 206 ernstig zieken toonde de zogenaamde veteranenziekte, veroorzaakt door deze bacterie, haar verwoestende kracht met onzichtbare wapens. Kort nadien – in 2001, om precies te zijn – ontstond Aquadomo, als afdeling van waterbeheersmaatschappij Farys. De missie? Dergelijke rampen in de toekomst helpen voorkomen. Vandaag doet Aquadomo meer dan enkel legionellabestrijding. Het blijft evenwel de belangrijkste functie in zijn dagelijks takenpakket. Van advies en preventie tot waterbehandeling

Recent voegde Aquadomo een online platform toe aan de dienstverlening.

Extra aandacht na COVID-19

Door de geldende coronamaatregelen zijn heel wat zwem- en sportcomplexen al lange tijd gesloten. Dat heeft een impact op de waterkwaliteit in sanitaire installaties. Legionella-expert Xavier De Wintere van Aquadomo legt uit: “Stilstaand water in de leidingen kan onder andere lood, koper, ijzer en zink opnemen. Tegelijk vormt zich aan de binnenkant van de leidingen een biofilm, waar microben zoals de legionellabacterie zich graag nestelen. Bij de heropstart is het daarom belangrijk het water te verversen en de kwaliteit ervan nog nauwgezetter te monitoren.”

Als proactieve partner maakt Aquadomo zijn klanten nu al attent op deze uitdaging en vraagt om staalafnames tijdig in te plannen. Het duurt namelijk een tweetal weken voor de resultaten bekend zijn. “Het grote voordeel: we geven niet alleen aan wanneer er een probleem is, we komen ook meteen met de nodige oplossing. We voeren thermische en chemische desinfecties uit, respectievelijk om de legionellabacterie te doden of om meteen ook de biofilm te verwijderen.”

Veilige tijdelijke oplossing

Tijdens de desinfectie zijn de waterinstallaties tijdelijk niet bruikbaar. Soms komt dat erg ongelegen. Voor die gevallen heeft Aquadomo legionellafilters. Door die aan de eindtappunten (zoals douches) te plaatsen, is het water veilig bruikbaar voor de zwembadbezoekers. Een tijdelijke oplossing, die evenwel erg praktisch voor de dag komt. Wanneer de zwemmers zich nog even moeten afspoelen bijvoorbeeld, zonder risico op het inademen van schadelijke aerosolen.

De membraanfilters met een poriegrootte van 0,15 µm houden de legionella’s tegen zonder al te veel druk weg te nemen. Ze filteren ongeveer 5.000 liter water en zijn eenvoudig vervangbaar. Hun discreet design in chroom en wit valt bovendien niet op. Geen permanente oplossing, wel een handige manier om in alle veiligheid een periode te overbruggen tot een grondige desinfectie kan plaatsvinden.

Handige app voor controle en analyse

Recent voegde Aquadomo een online platform toe aan de dienstverlening. Dat maakt de regelmatige controles en vooral de registratie en communicatie hiervan een pak eenvoudiger. “Uiteraard nemen wij de controles, stalen en opvolging met plezier voor onze rekening. Deze app heeft onze eigen workflow aanzienlijk verbeterd. Wie dit liever in eigen beheer doet, kan dezelfde app gebruiken. Het systeem wijst zichzelf uit. Het maakt komaf met de rompslomp van vroeger: papieren logboeken bijhouden, uitzoekwerk, het beheer opvolgen en zo meer”, zegt Xavier nog. “Via de digitale weg krijgt iedereen per e-mail melding van wanneer hij of zij wat moet doen. De beheersmaatregelen, analyseverslagen, foto’s, plannen en tekeningen komen meteen in de cloud terecht. Geen zoekwerk meer tussen papieren, en altijd wettelijk in orde. Zo eenvoudig kan legionellabeheer zijn.” 

Controle- en spoelsysteem voor zwembad-, douche- en drinkwater. Zo geef je legionella geen kans

Legionella,Pneumophila
Lees het gehele artikel

SCHELL ontwikkelt en produceert hoogwaardige kranen voor douches, wastafels en toiletten. Met het SWS-watermanagementsysteem worden alle elektronische kranen in een gebouw gekoppeld en aangestuurd, zodat ze tijdig onbemand gespoeld worden. 

Peter Arens is een gerenommeerd hygiënespecialist en expert op het vlak van legionella. Hij staat ook aan het hoofd van het productmanagement bij SCHELL

Bacteriën bestaan net zolang als de mensheid, maar legionella’s kennen we nog niet zo heel lang. Het zijn bacteriën die bijna altijd in kleine hoeveelheden in water aanwezig zijn. Als de concentratie ervan beperkt blijft, is er geen vuiltje aan de lucht. Maar bij een hoge concentratie schuilt het gevaar om de hoek. Als we die bacteriën dan bijvoorbeeld bij het douchen samen met aerosol inademen, kunnen ze de zogenaamde veteranenziekte, een vorm van legionellose, veroorzaken. Dat is een ernstige longontsteking, die gekenmerkt wordt door symptomen als hoesten, spierpijn, koorts, kortademigheid en hoofdpijn. Het lijkt uiteindelijk op een gewone longontsteking, maar is moeilijker vast te stellen. Men kan de ziekte bestrijden met antibiotica. De meeste mensen met de veteranenziekte belanden in het ziekenhuis, maar genezen volledig. Eén op tien overleeft de infectie echter niet.

SCHELL ontwikkelt en produceert geautomatiseerde armaturen voor douches, wastafels en toiletten

 Een reisje, een sauna

“In sommige gevallen sterven mensen aan deze relatief jonge zieke nog vooraleer de dokter een juiste diagnose kan stellen. Het komt er dan ook op aan om bij eventuele symptomen van longontsteking en mogelijke blootstelling aan legionella zo snel mogelijk een dokter te raadplegen. Een saunabezoek, een reisje naar het buitenland of een verblijf in het ziekenhuis gedurende de laatste twee weken: deze informatie is belangrijk voor de diagnose,” vertelt Dr. Peter Arens, de gerenommeerde hygiënespecialist en expert op het vlak van legionella, die bij SCHELL aan het hoofd staat van het productmanagement. “Uit studies blijkt dat veteranenziekte het vaakst voorkomt bij mannen en dat het aantal evenredig met de leeftijd toeneemt. Rokers, mensen met een chronische longaandoening of met een verminderde immuniteit door kanker, suikerziekte of nierfalen, of personen die bepaalde medicatie moeten nemen die de immuniteit aantast, zijn risicogroepen. Wanneer we het aantal gevallen per 100.000 inwoners in de verschillende Europese landen met elkaar vergelijken, valt op dat België zich net boven het gemiddelde bevindt, met 2,4 gevallen. Alhoewel er steeds meer technieken bestaan om de groei van de bacteriën te voorkomen, blijven de cijfers in heel Europa toenemen. Het is dan ook belangrijk om de controles in zwembaden en sportcentra, hotels en andere gebouwen nog verder op te voeren.”

Met het SWS-watermanagementsysteem van de specialist kunnen alle elektronische kranen in een gebouw gekoppeld en centraal aangestuurd worden.

Zomermaanden

In welke omstandigheden kunnen de legionellabacteriën zich vermenigvuldigen? Door de jaren heen is duidelijk geworden dat stilstaand water in leidingen, bijvoorbeeld tijdens vakantieperiodes en recent ook tijdens de lockdown door covid-19, ervoor zorgt dat de bacteriën zich in het drinkwater overmatig vermenigvuldigen. Kranen worden in die periodes onvoldoende gebruikt en ook het debiet is ontoereikend, omdat er niet genoeg water door de leidingen stroomt. Het wordt pas echt alarmerend tijdens de warmere zomermaanden. Als er dan niet genoeg gespoeld wordt, kan het koude water in de leidingen te warm worden en zo een broeihaard voor gevaarlijke bacteriën worden.

“Mensen denken dat koud water geen probleem vormt. Als dat water een beetje te warm is, maken we ons dan ook geen zorgen. Vanaf 30° C is er echter wel een verhoogd risico op legionella. In zwembaden en sportcentra krijgen we te maken met verwarmde ruimtes en maken de bezoekers doorlopend gebruik van dezelfde douches. Als deze installaties niet tijdig en grondig gespoeld worden, loopt elke gebruiker gevaar op besmetting”, gaat expert Arens verder. “We moeten ervoor zorgen dat drinkwaterinstallaties zo ontwikkeld en geïnstalleerd zijn, dat het water er niet kan blijven stilstaan. Daarvoor moeten ze wekelijks gespoeld worden. In België wordt in veel zwembaden nog gewerkt met een centrale thermostaat, maar uit hygiënisch oogpunt is dat verkeerd en bijvoorbeeld in Duitsland verboden. Het is ook aangeraden om drinkwaterleidingen niet in vloeren met vloerverwarming te integreren en de koud- en warmwaterleidingen van elkaar te scheiden. Een goede voorbereiding bij het ontwerp van gebouwen, zeker bij zwembaden, zal ertoe leiden dat koud water ook altijd koud blijft.”

De elektronisch gestuurde kranen worden 24 uur na het laatste gebruik automatisch gedurende ca. 30 seconden gespoeld. Er kan ook een bluetooth module geïntegreerd worden.

Om de drie dagen

Om de concentratie van bacteriën onder controle te houden, moeten alle leidingen en aftappunten om de drie dagen volledig gespoeld worden. Het is ook beter om de verschillende armaturen tegelijk te spoelen, want dan is de volumestroom in de leidingen en systemen ook hoger. Hoe frequenter dat gebeurt, hoe efficiënter we bacteriën kunnen verminderen. In zwembaden en sportcentra is dat normaal een intensieve job, die veel personeel vereist. SCHELL ontwikkelt en produceert geautomatiseerde armaturen voor wastafels, douches en toiletten, die ideaal geschikt zijn voor toepassing in dergelijke toepassingen, waar veelvuldig gebruik en een intensieve werking vereist zijn. 

“We werken uitsluitend met materialen die voor drinkwater geschikt zijn en de kwaliteit van het water niet aantasten. Onze infrarood-gestuurde kranen hebben gladde, afgeronde randen en oppervlakken die gemakkelijk te reinigen zijn en waaraan bacteriën en vuil zich amper kunnen hechten. Thermische desinfectie zorgt voor het ontsmetten van het hele systeem, met inbegrip van alle afnamekranen. Dit is echter niet goedkoop, want je moet voldoende water op een hoge temperatuur brengen en alles moet manueel uitgevoerd worden, wat hogere personeelskosten met zich meebrengt. Om te beletten dat er water in de leidingen blijft stilstaan en er ziektekiemen kunnen ontstaan, worden onze elektronisch gestuurde kranen 24 uur na het laatste gebruik gedurende ca. dertig seconden gespoeld. Op deze manier wordt er tot aan de staalbreker of hoofddouche gespoeld en wordt dus het water in het volledige leidingtraject ververst. Voor kleinere installaties kan eventueel een bluetooth module geïntegreerd worden, die meerdere programmeringsmogelijkheden biedt en de gebruiker toelaat om een logboek per kraan bij te houden,” legt Dirk Vanden Breede, managing director SCHELL Belgium, uit. “Legionella wil je liever voorkomen dan genezen, want dan moet je faciliteit dicht en moet alles chemisch of thermisch gereinigd worden. Daarom is het verstandig om de menselijke activiteit te beperken en het systeem regelmatig zelf voor de waterverversing te laten zorgen. Met het SWS-watermanagementsysteem van SCHELL kunnen alle elektronische kranen in een gebouw gekoppeld en centraal aangestuurd worden. Op die manier kunnen stagnatiespoelingen geprogrammeerd worden en houdt het systeem een logboek voor het preventieplan bij. Alle verbonden aftappunten kunnen gelijktijdig en/of in groepen geopend worden, om voldoende doorstroming te creëren. Legionella’s en andere bacteriën krijgen dan geen kans.”