Gasloze en volledig energieneutrale technieken

Bouwbedrijf Geelen realiseerde het gebouw van Zwembad In De Bende naar een ontwerp van Wehrung Architecten. Technisch Buro Hermans tekende, precies veertig jaar na de eerste zwembadklus op dezelfde plek, voor de installaties. 

Om het meest energiezuinige — gasloos en volledig energieneutraal — zwembad van Nederland te kunnen realiseren, bedacht het Maastrichtse installatiebedrijf Technisch Buro Hermans (TBH) een speciale technische opzet. “Ten eerste wordt er zo min mogelijk energie gebruikt, door bouwkundige ingrepen als isolatie en luchtdicht bouwen. Maar we hebben de installaties ook zoveel mogelijk in het bouwkundige verwerkt”, legt Roland Roijen van TBH uit. “Zo hebben we de omloop om het bad gebruikt als luchtkanaal, waardoor er veel minder warmteverlies is van het bad naar buiten toe. En we hebben hele grote bouwkundige filters gebouwd met een hele lage doorstroomsnelheid, waardoor je niet alleen minder chemicaliën en water nodig hebt, maar ook een aanzienlijk lagere pompcapaciteit.”

Verder wordt er op alle mogelijke manieren zo min mogelijk energie verbruikt, en alle energie die terug te winnen is, wordt ook daadwerkelijk teruggewonnen. Met behulp van onder andere warmtepompen, luchtbehandelingssystemen en een spoelwaterbuffer waaruit warmte wordt gerecupereerd. “Eigenlijk alle denkbare technieken die mogelijk en voorhanden zijn, hebben we toegepast”, stelt Roijen. “Dat maakt ons werk dankbaar en uitdagend. We zoeken constant waar we nog meer winst kunnen behalen. Door te kijken wat er beschikbaar is op de markt, maar ook door zelf dingen te bedenken. Zo gebruiken we het zwembad als ‘accu’ met een variabele badwatertemperatuur van 0,4 graden overdag als de zon schijnt, en door een hogere buitentemperatuur voor beter warmtepomprendement wordt — als we een energieoverschot van de PV panelen hebben — dit gebruikt om de warmtepompen extra te laten draaien; deze extra opgewekte energie slaan we op in het zwembadwater. In de nacht staat de verwarming bewaakt uit, en mag het badwater afkoelen tot deze 0,4 graden.” Door de technische innovaties is het energieverbruik van Zwembad In De Bende in Landgraaf al het laagste van Nederland. Maar om volledig energieneutraal te kunnen zijn, is bij het zwembad een zonnepanelenweide aangelegd, met 800 pv-panelen. Roijen: “In de zomer leveren ze terug aan het energienet, en over het hele jaar is De Bende energieneutraal.”

De nieuwbouw van In De Bende werd door de gemeente aanbesteed als een Design, Build en Maintenance-contract. Technisch Buro Hermans is nog twintig jaar verantwoordelijk voor het onderhoud. “Dat maakt dat je heel goed moet nadenken over het ontwerp”, zegt Roijen. “Want bij onderhoud horen ook de vervangingskosten, en die wil je natuurlijk zo laag mogelijk houden.” Het energieneutraal maken van het nieuwe zwembad stond overigens niet in de uitvraag, maar is door Technisch Buro Hermans, aannemer en architect geopperd als mogelijkheid. Het extra budget daarvoor is door de gemeente Landgraaf en de Provincie Limburg op tafel gelegd. Omdat in het nieuwe zwembad geen technisch personeel meer nodig is, bespaart de gemeente bovendien flink op de exploitatiekosten. “We proberen in ontwerp altijd net een stapje verder te gaan. Niet alleen qua duurzaamheid, maar ook qua beheersbaarheid”, vertelt Roijen. “Hoe complexer, hoe leuker wij het vinden. Maar het moet voor een opdrachtgever wel te behappen zijn. Je kunt mooie systemen bedenken, maar de energievraag staat of valt bij simpele bediening en regelingen. Bij De Bende monitoren we op afstand. Eén keer per maand komt een monteur van ons ter plekke kijken en controleren.”

Roijen is niet alleen trots op het feit dat het gelukt is om het meest duurzame zwembad van Nederland te realiseren, maar ook dat het gelukt om het nieuwe zwembad in een krappe tien maanden op te leveren. “Terwijl we in de bouwplanning uitgingen van een jaar. Dat is alleen maar mogelijk doordat we met het bouwteam het hele ontwerp al van te voren tot in het kleinste detail hadden voorbereid. Daardoor kon het bouwproces heel soepel doorlopen.” En wat de nieuwbouw van In De Bende voor TBH extra bijzonder maakte, is dat het oude zwembad op dezelfde plek veertig jaar geleden het eerste zwembad was waarvoor de Maastrichtse installateur de techniek verzorgde. “De cirkel is rond”, lacht Roijen.

Over Technisch Buro Hermans
TBH is een totaal-installatiebedrijf in verschillende disciplines voor de utiliteit en de industrie. Van engineering tot uitvoering, van koelen tot verwarmen, en van openbare zwembaden tot fonteinen. Het bedrijf werd vijftig jaar geleden opgericht door Guus Hermans, die met zijn leeftijd van 77 weliswaar al met pensioen is, maar nog dagelijks op kantoor aanwezig is. “Hij kan het niet laten. Ook met de installaties van In De Bende heeft hij zich flink bemoeid”, vertelt Roland Roijen.

Bij familiebedrijf TBH werken veertien mensen: naast directeur Peter Hermans en bedrijfsleider Roland Roijen, en twee administratieve medewerkers, werken er tien (service)monteurs. TBH is multidisciplinair, dus zowel E- als W-installaties, en verzorgt zowel de engineering als de aanleg van de installaties. “Voordeel voor een aannemer is dat wij met één aanspreekpunt werken. Dat zorgt voor korte lijnen en duidelijke communicatie”, zegt Roijen. “En dus mooie eindresultaten.”